Hoe we – door ons vooraleerst bewust te worden van onze oorsprong –  vrolijker, vrijer, vrediger en verantwoordelijker samen kunnen leven.    

Het leven gewaar zijn, is – als je het mij vraagt – een van de mooiste kenmerken van mens-zijn. Dat wij besef hebben over het leven en kunnen kiezen hoe we ons tot het leven verhouden, is een wezenlijk deel van het menselijk bestaan. Maar in de complexe samenleving die we als mensheid hebben gecreëerd is dat nog lang niet zo eenvoudig. We zien als mens keer op keer voor grote uitdagingen gesteld, wanneer we het leven willen ervaren, zonder ons daarvan te dissociëren, daarvan te vluchten of daartegen te vechten. Om het leven écht aan te gaan, is kracht vereist. Heel veel kracht.

Van onze krachten willen we daarom het liefst zo effectief en efficiënt mogelijk gebruik maken. Met kracht bedoel ik niet alleen onze fysieke kracht maar ook onze mentale kracht en onze levenskracht. Fysieke kracht dient ons wanneer we ons fysiek (met vallen en opstaan) door het leven bewegen en zo ons leven vormgeven. Mentale kracht wanneer we het leven vanaf een afstand met onze geest (liefst zo wijs mogelijk) weten te beschouwen. En levenskracht (gevoelskracht) helpt ons het leven van binnenuit gewaar te worden.

Dat gewaarworden van binnenuit start bij voorkeur bij onze oorsprong. De oorsprong van leven vormt ons middelpunt, onze kern. Rondom die kern vormen we onszelf. Laagje voor laagje. En met hulp van alle laagjes kunnen we dan vanuit de kern tot bloei komen, kleur gaan bekennen. Maar hoe we onszelf ook vormen en veranderen, de kern blijft. Dat is en blijft onze oorsprong. Wanneer we vanuit die oorspronkelijkheid weten te leven, zijn we trouw aan wie we wezenlijk zijn. We vinden dan eenvoudiger onze richting in het leven. Ik heb goede redenen te geloven dat de richting die we het leven vanuit oorspronkelijkheid weten te geven, niet alleen essentieel zal zijn voor onszelf maar ook het grote geheel zal dienen. Dan leven we een leven dat recht doet aan onze oorspronkelijke dromen en wensen en waarin we samen met elkaar en gelijkwaardig aan elkaar, doch ieder van ons op geheel eigen en daarmee ongelijke wijze, optimaal onze unieke rol weten te vervullen.

Wat bedoel ik eigenlijk met ‘het leven’?

Ieder van ons heeft zo een eigen perceptie over hoe we zijn ontstaan en hoe we zullen eindigen. Over hoe, wat, met wie, wanneer, waar en waarom we leven liggen de meningen niet zelden uiteen. Daarover zijn wij mensen – bizar genoeg – zelfs bereid oorlogen te voeren.

Toch, hoe jij en ik het leven zijn gestart, lijkt best eenduidig samen te vatten: ieder van ons is als levende cel ontstaan uit een (met elkaar samengesmolten) vrouwelijke eicel en mannelijke zaadcel. En elk van die afzonderlijke cellen, is ook weer ontstaan uit een mannelijke en vrouwelijke cel. En elk van díe cellen ook weer. Dat gaat zo nog wel even door. Daar waar we oorspronkelijk uit zijn ontstaan, gaat dus oneindig ver terug.

Sommigen verdedigen het idee dat er ooit ‘niets’ was en dat het ‘iets uit niets’ heeft kunnen ontstaan. Anderen menen dat er een goddelijke of althans creatieve kracht achter het eerste ontstaan van leven moet zitten. Voorlopig blijft dit het grote mysterie van leven.

Maar hoe we ook kijken naar of geloven in hoe het leven is ontstaan, wanneer we het menselijk leven voor het gemak even ontleden tot cellen, kunnen we constateren dat we stuk voor stuk bestaan uit gedeelde cellen. Sterker nog, de cellen waaruit jij en ik nu zijn ‘opgebouwd’, zijn als het ware oneindig vaak deelbaar. Dat leidt tot het grappige (of wellicht ongemakkelijke) idee dat ieder mens is ontstaan uit iets wat oorspronkelijk oneindig klein is (of uit het niets).

En dat zelfde gaat op, wanneer we sterven. Ook dan zal wat wij zijn hooguit in die oneindige kleinheid overgaan. Uiteenvallen in het niets of in het kleinst deelbare. Zo ontstaat dan de oneindige – welbekende – cirkel van het leven.

Indachtig dat idee, deelt alles wat leeft dezelfde oorsprong. En dat maakt dat alles wat leeft in zekere zin met elkaar verbonden, verstrengeld of verenigd is. Verbinding is (bio)logisch! Niet zo gek dus dat we ons in verbinding fijn voelen. Bovendien: als we ons verbonden weten met onze oorsprong, dan voelen we ons als vanzelf verbonden alles wat in en om ons leeft, met het leven zelf. We voelen dan aan onszelf én het leven gehecht. Zo maken we optimaal gebruik van onze levenskracht.

Alles wat op aarde leeft, openbaart zich in een fysieke vorm. De diversiteit in  levensvormen is haast onmetelijk. Zo veel leven, zo veel verschillende vormen. Ook ieder van ons heeft een uniek lichaam. Met ons lichaam kunnen we, net als elk ander levende wezen, expressie geven aan wie we in wezen zijn. Het lichaam stelt ons in staat om te creëren en te experimenteren, om door het leven te stampen en te dansen. Om te zingen, te fluisteren en te schreeuwen. Om een vuist te maken voor en tegen iets of iemand anders. Om het leven zintuiglijk waar en tot ons te nemen. Telkens wanneer we trouw zijn aan onze eigen fysieke mogelijkheden en voorkeuren en eerlijk over onze onmogelijkheden en gevoeligheden, maken we optimaal gebruik van onze fysieke kracht.

Daarnaast zijn we als mens in staat om onszelf én het leven van een afstand te beschouwen, te duiden en betekenis te geven. We hebben de mogelijkheid om ons bewust te worden van innerlijke en uiterlijke ervaringen, telkens wanneer we onze aandacht daarop richten. Zodra we onze illusies steeds luchtiger gaan doorzien en we door een steeds dieper inzicht wijzere antwoorden gaan vinden op levensvragen (om zo het leven lichter te maken), maken we optimaal gebruik van onze mentale kracht.

Solidariteit als start van een ideale samenleving

Wie wil er nu geen ideale samenleving? In een meer ideale samenleving lijkt het alvast een stuk eenvoudiger om waarden als vrijheid, vrede, vreugde en verantwoordelijkheid ook werkelijk te kunnen leven. Toch zijn we – gelukkig – ook voordat die idealere samenleving er is in staat om geluk te ervaren, in meer of mindere mate.

Telkens wanneer we (eventjes) in staat zijn tot acceptatie van al wat is, al wie we zijn en al wat het leven ons biedt (zowel pech als geluk), zullen we vrij zijn en vrede ervaren. En telkens wanneer we (eventjes) onze wil bewust en moedig richten op dat wat het leven ons voorschotelt teneinde ons er wijzer, lichter en luchtiger toe te verhouden, zullen we verantwoordelijk zijn en ons vrolijk voelen.

Vaak makkelijker gezegd dan gedaan, dat wel.

Toch, wanneer we ons vanuit de verbinding met onze oorsprong beseffen dat al wat leeft bij elkaar hoort, kunnen we een diep gevoel van solidariteit ervaren. Wie zich solidair voelt, is zich bewust van saamhorigheid en is bovendien bereid om de consequenties te dragen die met saamhorigheid komen.

Solidair leven begint echter solitair: het start bij een individuele bewuste intentie om de gevolgen van saamhorigheid te dragen en ontwikkelt zich van daaruit richting een meer solide vorm telkens indien en voor zover de eigen uitingen en gedragingen met die intentie corresponderen. Zo kan vanuit ieder individu een ideale relatie ontstaan, vanuit een ideale relatie een ideale groep en vanuit een ideale groep een ideale samenleving.

Hoe bewegen we kinderen richting een gelukkig leven?

Willen we gelukkig zijn, dan is verbinding met het leven essentieel. Op het moment dat we ons eigen geruststellende ademritme gaan herkennen en respecteren, weten we ons verbonden met het leven. Op zo’n moment kunnen we ons óók moeiteloos verbinden met het leven van elk kind naast ons. Het leven van een kind is, net als ons eigen leven, verbonden met verleden en toekomst, met dag en nacht, met eb en vloed, met hemel en aarde. Met alles wat er is, zelfs wanneer het zich daar niet bewust van is. Het leven hoeft geen bewijs dat de maan overdag ook schijnt om te ‘aanvaarden’ dat die maan er overdag ook is. Het leven ‘accepteert’ ook in de nacht dat de zon er onverminderd is, zelfs al is aardedonker. Het maakt het leven allemaal niet uit of het dag is of nacht. Of het eb is of vloed. Het leven is gewoon.

Zolang we leven, ademen we in en ademen we uit. Dag in en dag uit. Meestal volledig onbewust. Soms bewust, bijvoorbeeld wanneer we diep ademhalen voordat we iets spannends gaan doen. Telkens wanneer we ons – al dan niet bewust – volledig overgeven aan het geruststellende ritme van onze ademhaling, onze adem in overgave weten te volgen, geven we ons als het ware over aan het leven. Op die momenten weten we ons moeitelozer verbonden met het leven én met het leven van de ander naast ons.  

Als we leven vanuit onze eigen oorspronkelijke kern, is ons ‘zijn’ en ons ‘doen’ congruent. Wat we van binnen ervaren en hoe we ons naar buiten uiten, is dan met elkaar in overeenstemming. Ons leven voelt dan net zo wonderbaarlijk kloppend als de patronen van de mandala. De mandala is een oersymbool, dat geen begin en geen einde kent. De symboliek toont ons dat we, net als de mandala zelf, zijn opgebouwd vanuit een oneindig klein midden, de oorsprong van het bestaan. In dat oneindige kleine middelpunt lijkt het iets met niets samen te vloeien. Daar lijken dimensies als tijd en ruimte noch eindig noch oneindig. Daar bestaat geen goed of fout, geen spanning. Als we het middelpunt in woorden zouden proberen te vatten, zouden termen als ‘neutraal’, ‘blanco’, ‘stil’ of ‘vredig’ wellicht in de buurt komen.

We kunnen ons met onze eigen adem in dat vredige middelpunt brengen. Dat is handig, want onze adem hebben we altijd bij ons. Als we vrede willen ervaren, omringen we ons het beste met vredig leven: met de natuur, met vredige andere levende wezens. Wanneer we dat vredige leven rustig in- en uitademen, geeft dit ons vaak een gevoel van diepe dankbaarheid dat we bestaan. De vredige natuur is besmettelijk!

Ben je meer visueel ingesteld? Laat je dan om zelf afgestemd te blijven op de oorsprong van jouw prachtige mens-zijn en het leven maar gerust inspireren door de patronen in de natuur. Wel eens gehoord van fractals? Het is fascinerend om te zien hoe fractals tegelijkertijd voorspelbaar oneindig als oneindig voorspelbaar zijn! Of maak een schilderij met je linkerhand (als je rechtshandig bent). Wees nieuwsgierig naar wat zich op het doek gaat vormen. 

Of laat je betoveren door de klanken van het leven! Sommige geluiden geven je instant rust. Zo wordt bijvoorbeeld het geluid van klaterend water vaak als rustgevend beschouwd. Maar het leven zit vol met zoveel mooie tonen. Als je aandachtig luistert, kun je merken dat er een volledige symfonie gaande is, in elk moment van de dag. En voor je het doorhebt, neemt het ritme van jouw kloppende hart dit geruststellende ritme van het leven over.

Ook zingen helpt. Gewoon even jouw eigen unieke stem horen. Zing je van binnenuit, dan ben je eigenlijk al afgestemd. Dat geldt dus niet als je vooral met je hoofd zingt. Wil jij weten hoe jij klinkt als je authentieke zelf (of even lachen met jezelf)? Doe dan je mond open en laat de klank er gewoon uit rollen.

Zo verbinden we ons met ons eigen vredige midden, het oneindig kleine middelpunt, de oorsprong van wie we zijn. Daar waar onze essentie en oorspronkelijke intentie ligt verborgen. De kunst is om, telkens wanneer we toch even afdrijven van wie we in wezen zijn, mild te zijn (we zijn maar mens) en het gewoon nog eens te proberen.

Pas wanneer we ons weten af te stemmen op onze essentie en oorspronkelijke intentie, kunnen we ook oprecht toegewijd zijn richting anderen. In mijn ervaring is ieder van ons in essentie zowel solitair als potentieel solidair. Telkens wanneer we aan onze oorsprong beantwoorden, zijn we voor een kind (eventjes) zo voorspelbaar en geruststellend kloppend als een mandala. Precies wat een kind van ons nodig heeft.

Met aandacht leven!  

Als we meer vrolijkheid, vrijheid, verantwoordelijk en vrede wensen voor onze kinderen, leven we daarom – als je het mij vraagt – vooraleerst naast onze kinderen ons eigen leven, aandachtig in het hier en nu. Welk ander leven dan dat van onszelf zouden we immers beter leven? Als wie we van binnen werkelijk zijn en hoe we naar buiten toe doen volledig op elkaar is afgestemd, leven we congruent. We zijn dan voor een kind heel prettig en inspirerend gezelschap. Dit kind zal dan (uiteindelijk) vanzelf ons goede voorbeeld volgen. Als een kind zich verbonden weet, kan het moeitelozer expressie geven aan wie het in wezen is. Dit kind zal kleur bekennen en prachtig tot bloei komen.

Dit kind kan dan verbonden leven met zowel zichzelf als met de omgeving. Het kan afgestemd zijn op wat er ten diepste in zichzelf omgaat en ook vanuit de eigen oorsprong weten af te stemmen op wat er in een ander omgaat. Zich via een solitair leven richting een solidair leven ontwikkelen. Dit kind is in staat om in het hier en nu te leven. Om aanwezig te zijn in die oneindig kleine ruimte tussen toen en straks. Het micromoment waarop, telkens weer, nieuwe geschiedenis is gemaakt en waarop, telkens weer, een nieuwe toekomst wordt voorbereid. Een toekomst vol potentie. Dit kind is een ware bron van inspiratie[1]. Het weet het leven ten volle in te ademen. Dit kind ís leven!

[1] Inspiratie betekent letterlijk inademing.